Jaka naprawdę była jedna z najważniejszych polskich pisarek, autorka kultowej dziś "Cudzoziemki", uważanej za jedno z najwybitniejszych osiągnięć psychologizmu dwudziestolecia międzywojennego? 125. rocznica urodzin Marii Kuncewiczowej

Maria Kuncewiczowa urodziła się 30 października 1895 roku w Samarze w Rosji. Była córką nauczyciela matematyki, oraz utalentowanej skrzypaczki. Rodzina, po wielu latach pobytu w Rosji, zdecydowała się na powrót do Królestwa Polskiego w 1899 roku. W Warszawie przyszła pisarka rozpoczęła edukację w prywatnych pensjach. W 1913 roku uzyskała dyplom nauczycielki domowej. Nie przystąpiła jednak do pracy, gdyż rok później wyjechała do Paryża, gdzie uczęszczała na wykłady literatury francuskiej. Po powrocie do Polski rozpoczęła studia filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a później kontynuowała je w Warszawie. W tym czasie pracowała także jako tłumaczka w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Debiutowała w roku 1918 opowiadaniem Bursztyny, które ukazało się w czasopiśmie studenckim. Jednak jej dzieła doceniono dopiero w drugiej połowie lat dwudziestych. Wybrankiem serca pisarki został eseista, polityk i prawnik Jerzy Kuncewicz. Para pobrała się w 1921 roku, a rok po ślubie na świat przyszedł ich syn, Witold.

Pasją Marii obok pisania była również  muzyka. W 1925 rozpoczęła naukę śpiewu w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Ostatecznie jednak postanowiła skoncentrować się na literaturze. Wydany w 1927 roku zbiór opowiadań Przymierze z dzieckiem zwrócił na autorkę uwagę literatów i krytyków. W swoich dziełach koncentrowała się  na przeżyciach wewnętrznych. Psychikę ludzką widziała jako złożoną konstrukcję, uwypuklała znaczenie przeszłości w zrozumieniu stanów emocjonalnych doznawanych przez daną jednostkę. W tym celu powieściopisarka często posługiwała się retrospekcjami. Za jej najważniejsze dzieło, a zarazem jedno ze szczytowych osiągnięć polskiej powieści psychologicznej uważana jest Cudzoziemka z 1936 roku. Początek lat trzydziestych obfitował w bolesne dla pisarki wydarzenia. Najpierw zmarła jej matka, rok później odszedł ojciec i brat. Po wybuchu II wojny światowej małżeństwo Kuncewiczów udało się do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii. Tam obiecująca literatka poświęca się działaniu na rzecz PEN Clubu oraz eksponowaniu hitlerowskich zbrodni dokonywanych w Polsce. 

W powojennej twórczości autorka starała się dokonać rozliczenia przerażającego doświadczenia, jakim były lata 1939 – 1945. Następnym przystankiem w życiu Marii Kuncewiczowej były Stany Zjednoczone. W 1958 r. odwiedziła Polskę, lecz już w 1959 powróciła za ocean, gdzie prowadziła wykłady z literatury polskiej. Na stałe wróciła do kraju w 1970 r. Zamieszkała wtedy w Kuncewiczówce, domu wybudowanym w latach 30 w Kazimierzu Dolnym z inicjatywy męża pisarki. W tym okresie autorka „Cudzoziemki” nie pisała już wiele, lecz bardzo aktywnie uczestniczyła w życiu kulturalnym swojego miasta propagując wiedzę o min i jego zabytkach. W 1974 roku, w uznaniu dorobku artystycznego Maria otrzymała nagrodę państwową I- go stopnia.  Niezależnie od utworów prozatorskich Kuncewiczowa jest autorką pierwszej w Polsce powieści radiowej "Dni powszednie państwa Kowalskich kontynuowanej jako Kowalscy się odnaleźli. Część odcinków była emitowana przez Radio Wolna Europa. W 1984 roku Maria Kuncewiczowa musiała zmierzyć się ze śmiercią męża. Powstało wówczas ostatnie dzieło jej życia Listy do Jerzego, które wydane zostały w 1988 roku. Pisarka zmarła 15 lipca 1989 roku w Lublinie.

Źródło: wypracowania.pl/zyciorysy.pl/culture.pl
Źródło zdjęć: balwochwalnia.pl/ audiovis.nac.gov.pl/kazimierzdolny.pl/