Amerykańska poetka, pisarka i eseistka, zaliczana do grona tzw. poetów wyklętych, którzy stali się udziałem licznych skandali obyczajowych. 88. rocznica urodzin Sylvii Plath

Sylvia Plath jest jedną z najważniejszych postaci amerykańskiej literatury lat 50. Najbardziej tajemnicza pisarka XX wieku. Poetka urodziła się 27 października 1932 roku w Bostonie. Jej rodzice pochodzili z Europy – ojciec był Niemcem, matka – Austriaczką. Żyjąc w Ameryce lat 50. sprzeciwiała się społecznym konwenansom - nad bycie "panią domu" wybrała karierę literatki, niezależnie myślącej i wyrażającej swoje poglądy. Domagała się prawa głosu w czasach, gdy powszechnie uważano, że miejsce kobiety jest w kuchni. W swojej twórczości wyrażała doświadczenie bycia niewiastą w zdominowanym przez mężczyzn świecie. Pisała o macierzyństwie, małżeństwie i płci. Jej utwory przepełnia poczucie odtrącenia i obcości. 

Poetka od wczesnych lat chorowała na zaburzenie afektywne dwubiegunowe. Wcześnie zdradzała talent literacki i plastyczny. W wieku ośmiu lat opublikowała pierwszy wiersz, dziesięć lat później ukazały się jej pierwsze dojrzałe utwory fabularne. Gdy skończyła 22 lata matka dała jej w prezencie dziennik, który prowadziła aż do swojej śmierci. W 1950 r. rozpoczęła studia na ekskluzywnym college dla kobiet w Massachusetts. Na uczelni została jedną z redaktorek lokalnej gazety, dzięki czemu miała okazję spędzić miesiąc w Nowym Jorku. Po powrocie odmówiono jej przyjęcia na seminarium literackie na Harvardzie. Na ten okres przypada także pierwsza udokumentowana próba samobójcza poetki - usiłowała odebrać sobie życie łykając tabletki nasenne. W 1955 roku powróciła na uczelnię, którą ukończyła z wyróżnieniem. Pracę dyplomową napisała na temat twórczości Fiodora Dostojewskiego. 

W tym roku wyjechała jako stypendystka na studia do Wielkiej Brytanii, gdzie w 1956 r. poślubiła poetę Teda Hughesa, którego tu poznała. Pod koniec lat 50. małżeństwo poetów przeniosło się do Stanów Zjednoczonych. Pisarka zatrudniła się jako wykładowca w jednej z uczelni, i z trudem udawało jej się łączyć pracę nauczycielki i pisarki. Później pracowała jako recepcjonistka wydziału psychologicznego Szpitala Klinicznego. Wieczory spędzała uczęszczając na seminarium pisarskie, gdzie zachęcona przez innych zaczęła pisać czerpiąc ze swoich życiowych doświadczeń. W jej twórczości zaczęły dominować tematy depresji i samobójstwa. W 1960 r. urodziła córkę Friedę, a także opublikowała tom wierszy Kolos. Rok później ukończyła pracę nad autobiograficzną powieścią Szklany klosz. W tym czasie na świat przyszedł syn pary, Nicholas. Po odejściu męża w 1962 roku eseistka przeprowadziła się z dwojgiem dzieci do Londynu. Wówczas poświęciła się pracy, pisząc znaczną część utworów zawartych później w Arielu. Miesiąc po premierze jej powieści, 11 lutego 1963 roku popełniła samobójstwo przez zatrucie gazem. Została pochowana na cmentarzu w hrabstwie West Yorkshire w Anglii. Za Poezje zebrane w 1982 r. pośmiertnie otrzymała Nagrodę Pulitzera. Jej biografia posłużyła za scenariusz filmu "Sylvia" (2003). W rolę poetki wcieliła się Gwyneth Paltrow.

Wokół tragicznej śmierci pisarki narosło wiele legend i plotek, jednak wiadomo, że zmarła, zatruwszy się tlenkiem węgla. Prawdopodobnie odkręciła zawór gazu w piekarniku i wsadziła do niego głowę. Środowiska feministyczne, które często uznają Plath za swoją patronkę, o śmierć bezpośrednio obwiniają jej męża. Związek, początkowo pełen namiętnej miłości, ostatecznie zmienił się w piekło na ziemi, które doprowadziło Plath na skraj wytrzymałości nerwowej. Dla wielu osób stała się symbolem udręczonej i odrzuconej przez społeczeństwo duszy. Szklany klosz stał się jednym z najlepszych i najbardziej wnikliwych literackich świadectw choroby psychicznej.

Źródło: dzieje.pl/wikipedia.org/poezja.org