Uważał się nie tyle za artystę, co rzemieślnika, zawodowca, który zna warsztat pisarski i potrafi stworzyć dobre powieści. 26. rocznica śmierci Zbigniewa Nienackiego, autora słynnego Pana Samochodzika

Zbigniew Nienacki to artystyczny pseudonim polskiego pisarza Zbigniewa Tomasza Nowickiego. Choć w swoim dorobku literackim zgromadził wiele różnorodnych pozycji pisanych, zarówno tych przeznaczonych dla dzieci, jak i dla dorosłych, po dziś dzień najbardziej znany jest z autorstwa serii powieści poświęconych przygodom Pana Samochodzika, w której znalazły się takie pozycje jak m.in. Pan Samochodzik i Niesamowity dwór, Pan Samochodzik i Uroczysko i Pan Samochodzik i Wyspa Złoczyńców. Zbigniew Tomasz Nowicki urodził się 1 stycznia 1929 roku w Łodzi, jako syn archiwisty oraz nauczycielki. Po ojcu przejął zainteresowania historią i dawnymi dokumentami, a od matki upodobanie do edukowania młodzieży, kształtowania ich postaw i szerzenia wiedzy. 

Gdy miał 10 lat, jego spokojne dzieciństwo zakłócił wybuch wojny. Rodzina Nowickich wkrótce została przesiedlona przez Niemców do Słupi koło Skierniewic. Wspomnienia z przeżyć zawarł po latach w powieści Podniesienie. Do Łodzi powrócili dopiero po wojnie. Przyszły pisarz rozpoczął tam edukację w gimnazjum oraz wstąpił do Związku Walki Młodych. Mimo braku matury został przyjęty do Szkoły Filmowej w Łodzi. Jesienią 1949 r. wyjechał na stypendium do Moskwy, skąd wrócił w 1950 r. Studiów jednak nie ukończył. Podjął pracę jako reporter działu rolnego i recenzent w "Głosie Robotniczym", a następnie był redaktorem w tygodniku "Odgłosy", gdzie pisał o literaturze, filmie oraz historii. Latem brał udział w ekspedycjach archeologicznych. Atmosferę obozu archeologicznego opisał w Skarbie Atanaryka.

Polski literat debiutował w 1946 roku, mając 17 lat. Publikacja pod tytułem Związek poszukiwaczy skarbów ukazywała się w odcinkach na łamach jednego z ówczesnych czasopism. Pisywał również wiersze, które publikowano w innych magazynach. W latach 50. przyjął swój artystyczny pseudonim Zbigniew Nienacki. Za właściwe rozpoczęcie jego kariery literackiej uznaje się jednak, opublikowany w 1957 roku utwór pod tytułem Uroczysko (inne tytuły: Pan Samochodzik i Uroczysko lub Pan Samochodzik i święty relikwiarz). Ta najpopularniejsza seria liczy 17 tomów. Pod względem wydarzeń chronologicznych zamyka ją tom zatytułowany Pan Samochodzik i testament rycerza Jędrzeja. Oprócz cyklu pisał również utwory dla dorosłych, m.in. Mężczyzna czterdziestoletni i Uwodziciel, a także sztuki teatralne, m.in. Termitiera oraz Golem. W latach 80. napisał także pozycję historyczną Dagome iudex, w której przedstawił początki państwa polskiego. Twórczość autora była wydawana w przekładach na wiele języków. Na motywach jego książek powstało kilka adaptacji filmowych, np. Samochodzik i templariusze i Latające machiny kontra Pan Samochodzik.

W 1952 roku wziął ślub z pracowniczką Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi  Heleną Dębską, a rok później na świat przyszedł syn pary, Marek. W pierwszej połowie lat 60. porzucił jednak rodzinę, by całkowicie poświęcić się karierze. Wkrótce przeprowadził się na warmińsko-mazurską wieś i związał się z Alicją Janeczek. Śmierć Nienackiego nie położyła kresu przygodom Tomasza N.N. Kontynuacji przygód Pana Samochodzika podjęło się kilku autorów. Najsłynniejszy z nich, Andrzej Pilipiuk, który tworzył je pod pseudonimem Tomasz Olszakowski, dopisał aż 19 tomów. Do dziś w sumie 11 autorów napisało 91 tomów dalszych jego przygód. W lipcu 2020 roku wydany został przewodnik „Na tropie Pana Samochodzika” autorstwa Emila Roszewskiego. W 1990 roku pisarz zachorował na serce. Dnia 23 września 1994 roku odszedł w wieku 65 lat. Został pochowany na cmentarzu w Jerzwałdzie.

Źródło: merlin.pl/culture.pl/kultura.onet.pl
Źródło zdjęcia: nienacki.art.pl/zupelnieinnaopowiesc.com/onet.kultura.pl