Jestem tutaj

Znany jako twórca historii Śródziemia, nigdy z poezją się nie rozstał. 47. rocznica śmierci J.R.R.Tolkiena, autora „Władcy Pierścieni”



John Ronald Reuel Tolkien angielski pisarz i filolog, uznawany obecnie za jednego z najwybitniejszych pisarzy fantasy. Przyszedł na świat 3 stycznia 1892 roku w Południowej Afryce, do której jego matka, przeniosła się rok wcześniej, aby poślubić Arthura Tolkiena. Dwa lata później urodzi się jego brat, Hillary. W 1896 wraz z matką wyjeżdżają oni do Anglii, gdzie oczekują na mającego do nich dołączyć ojca, niestety ten umiera. Śmierć Arthura znacznie pogorszyła sytuację materialną jego żony i synów. Topniejące oszczędności skłoniły rodzinę do przeprowadzki na przedmieścia Birmingham. Wiejska i nietknięta przemysłem okolica, w której pisarz spędził kilka lat, stała się później inspiracją do stworzenia Shire. 


W 1900 r. matka Johna przeszła na katolicyzm. Częste przeprowadzki i zmiany szkół skłoniły młodego Tolkiena do poświęcenia się nauce, zwłaszcza studiom języka angielskiego. Rok 1904 jest dla przyszłego pisarza tragiczny, gdyż umarła jego matka, a opiekę nad chłopcami  przejął proboszcz parafii do której należał ich dom. Wówczas u małego Johna zaczęły pojawiać się zainteresowania filologiczne. Uczył się już przynajmniej pięciu języków, interesował się nordyckimi sagami. Służył też często swojemu opiekunowi do mszy świętej. W 1910 otrzymał stypendium Exter College w Oksfordzie, by rok później rozpocząć studia. Filologia klasyczna zdążyła się jednak szybko opatrzyć znającemu te języki doskonale Tolkienowi. W centrum uwagi stanęło wówczas językoznawstwo porównawcze. Najpierw podjął badania nad językiem walijskim, później zajął się językiem fińskim.


Po osiągnięciu pełnoletności (21 lat) Tolkien poślubił swoją młodzieńczą miłość Edith Bratt, która dla niego zerwała wcześniejsze zaręczyny z innym mężczyzną i przeszła na wiarę przyszłego męża. Ślub odbył się w marcu 1916 r. Kilka miesięcy później John wcielony został do 11 batalionu Strzelców z Lancashire jako tłumacz i oficer łączności. Udział w I wojnie światowej był dla autora wielką traumą, ale jak sam zaznaczał, nie wpłynął na jego twórczość literacką. Jeszcze w trakcie bitwy nad Sommą zaczął chorować na gorączkę okopową i wkrótce przeniesiono go do Anglii. Z powodu problemów zdrowotnych nie wrócił już na front. Spędził wiele czasu w szpitalach i sanatoriach, gdzie zaczął rozwijać podjęty wcześniej pomysł stworzenia własnej mitologii. 


W 1919 Tolkien zatrudniony został do pracy przy tworzeniu New English Dictionary. Po upływie zaledwie roku przeniósł się do Leeds, gdzie objął stanowisko docenta. Dokonany na początku lat 20. przekład średniowiecznego poematu „Pan Gawen i Zielony Rycerz” wkrótce zapewnił pisarzowi stanowisko kierownika katedry języka staroangielskiego w Oksfordzie. Wśród jego studentów cieszył się ogromną popularnością. Szczególnie lubował się w organizowaniu spotkań, podczas których raczono się piwem i czytano dawne poematy i legendy. W 1937 opublikowana została powieść Hobbit, czyli tam i z powrotem. Utwór powstał kilka lat wcześniej, a uwagę zwróciła nań jedna ze studentek Tolkiena. Sam autor stworzył dzieło dla czworga swoich dzieci i najprawdopodobniej zupełnie nie spodziewał się, że okaże się ono tak wielkim sukcesem wydawniczym, że zostanie poproszony o napisanie kontynuacji. 


Prace nad dalszymi losami Śródziemia jednak nie były łatwe. Komplikowały je trwająca wojna oraz obowiązki dydaktyczne autora. W końcu dzieło zatytułowane Władca Pierścieni ukazało się w 1954 r. Bardzo szybko zdobyło ono ogromne uznanie. Z powodu znacznych cen papieru po wojnie Władca Pierścieni został wydany w trzech tomach. Stąd też błędne i do dziś pokutujące przekonanie, że dzieło Tolkiena to trylogia. Sam autor do końca życia wyjaśniał, że jest to całość złożona z sześciu ksiąg.  W dalszych latach życia pisarz kontynuował pracę dydaktyczną oraz literacką. Wciąż pracował nad Silmarillionem, wydawał też publikacje akademickie z zakresu różnych mitologii i językoznawstwa. Po jego śmierci, która nastąpiła 2 września 1973 roku, czyli prawie 2 lata po śmierci jego żony, redagowaniem tekstów ojca zajął się Christopher Tolkien. 


Wydał w 1977 roku Silmarillion, 3 lata później „Niedokończone Opowieści”, a w latach 1983-1994 dwunastotomowy cykl „The History of Middle-earth” oraz wiele innych utworów. Studia nad Tolkienem ciągle trwają, a tolkienistów ciągle przybywa. Powstają coraz to nowe opracowania dzieł Profesora i coraz to nowe inicjatywy fanowskie, konwenty. Został on uznany w Anglii pisarzem stulecia, a Władca Pierścieni książką stulecia. Od sześćdziesięciu lat cieszy się ogromną popularnością wśród ludzi ze wszystkich środowisk. Na samo jej powstanie miało wpływ wiele czynników, wśród których prym wiodą religia, zamiłowanie do języków i mitów oraz niechęć do nowoczesności, wojen i niszczenia środowiska naturalnego. Jak sam Tolkien podkreślał, najpierw stworzył język, a później budował świat, w którym mógłby być używany oraz istoty posługujące się nim. Był perfekcjonistą. Każdy element świata przedstawionego dopracował w dużym stopniu – botanikę, teologię zgodną z chrześcijańską, geografię, historię czy języki. 


Dzisiaj J. R. R. Tolkien uważany jest za jednego z prekursorów literatury fantasy. Szczególna wartość jego dzieł zasadza się nie tylko na ich walorach artystycznych (np. fragmenty poetyckie), lecz także na fakcie umiejscowienia ich akcji w niezwykle starannie i dokładnie wykreowanym świecie, jakim jest Śródziemie. Co ważne - utwory Tolkiena czytane mogą być przy zastosowaniu różnych kluczy interpretacyjnych (np. religijnego, filozoficznego itp.).

Źródło: wypracowania.pl/ bryk.pl/ obliczaludzi.com/ lotr.fandom.comŹródło zdjęcia: gosc.pl/lotr.fandom.com/elendilion.pl/portfelpolaka.pl

Komentarze