W jego życiu nie było spektakularnych skandali ani romansów. 108. rocznica śmierci autora Lalki Bolesława Prusa

Naprawdę nazywał się Aleksander Głowacki. Urodził się 20 sierpnia 1847 roku w Hrubieszowie. Ponieważ został wcześnie osierocony, zaopiekowała się nim rodzina. Jako 16 letni chłopak po wybuchu powstania styczniowego uciekł ze szkoły i dołączył do oddziału powstańczego. W potyczce pod Białką przyszły pisarz odniósł rany. Za udział w powstaniu Głowacki spędził kilka miesięcy w więzieniu, pozbawiono go też tytułu szlacheckiego. Stosunkowo niski wymiar kary związany był z interwencjami rodziny i młodym jego wiekiem.

Konsekwencją ran powstańczych było przewrażliwienie oczu (dlatego pisarz często chodził w ciemnych okularach) a także agorafobia. Głowacki nie mógł wejść na oświetlone schody, patrzeć przez okno, jeździć przez mosty. Koleją starał się podróżować jedynie w nocy. Doświadczenie walki w powstaniu ukształtowało też stosunek Prusa do narodowych zrywów. W listach pisał "Ja, dawny ja, pochowany jestem razem z nadziejami moimi pod Białką, skąd drugi ja wyniósł: dwumiesięczne szaleństwo, zwątpienie w tego rodzaju zabawy i kalectwo".

Prus stał się zwolennikiem pozytywistycznej pracy u podstaw, mozolnego budowania postępu cywilizacyjnego, podnoszenia wykształcenia obywateli. "Pracę u podstaw" zaczął zresztą od samego siebie. Ważne dla niego stało się samokształcenie i praca nad własnym charakterem. Głowacki rozpoczął studia na wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie, ale na trzecim roku nie zdał egzaminów i musiał je przerwać. W Warszawie, zdany na własne siły, zarabiał jako guwerner, korepetytor, fotograf, ślusarz. Publikował również swoje artykuły społeczne, popularnonaukowe i felietony Listy ze starego obozu, które autor po raz pierwszy podpisał pseudonimem Bolesław Prus. Kariera felietonisty w kilku czasopismach, którą początkowo traktował drugorzędnie przyniosła Prusowi dochody i zapewniła stabilizację finansową. Pozwoliło mu to na małżeństwo z kuzynką Oktawią Trembińską, w której zakochał się jako uczeń liceum. Nie mieli dzieci, a ich przybrany syn Emil w wieku 18 lat popełnił samobójstwo z powodu nieszczęśliwej miłości.

W swoich felietonach Prus propagował idee postępu, informował o najnowszych wynalazkach, propagował kasy pożyczkowe, bezpłatne czytelnie, seminaria dla nauczycieli ludowych, wzorowe szpitale. Krytykował natomiast zbiorowe manifestacje patriotyzmu i obchody rocznicowe. Spontaniczny odzew na popularyzowane przez prasę hasło budowy pomnika Mickiewicza nazwał "niesłychanym nieporozumieniem". Oponował: "Czy nie byłoby lepiej, zamiast niefortunnego posągu na ulicy, wypisać na frontonie choćby przyszłej filharmonii warszawskiej: Adamowi Mickiewiczowi - rodacy?

Uważana za najlepszą powieść Prusa Lalka początkowo została źle przyjęta przez krytyków i recenzentów warszawskich. Prusowi zarzucano złą kompozycję i niespójność utworu. Dopiero w latach trzydziestych XX wieku dostrzeżono, że to, co niegdyś brano za niedociągnięcia, tak naprawdę było mistrzowskim zamierzeniem. Prus angażował się w działalność społeczną: działał m.in. w Towarzystwie Dobroczynności, był prezesem Stowarzyszenia Kursów dla Analfabetów Dorosłych.

W swoim testamencie ufundował stypendia dla utalentowanych dzieci pochodzących z ubogich wiejskich rodzin. Był też honorowym członkiem towarzystw szachistów i cyklistów. Zmarł na atak serca 19 maja 1912 r. w Warszawie. Jego pogrzeb, który odbył się 22 maja, zgromadził tłumy i przerodził się w wielką manifestację mieszkańców Warszawy. Został pochowany na cmentarzu na Powązkach, gdzie na pomniku, wykonanym przez Stanisława Jackowskiego, znajduje się napis "Serce serc".

Większość opowiadań, nowel, a później powieści Prusa była po raz pierwszy publikowana na łamach gazet, z którymi współpracował. Pierwszą dużą powieścią Prusa była Placówka, ukazująca się początkowo na łamach czasopisma "Wędrowiec". Następnie powstała Lalka w "Kurierze Codziennym", wydanie książkowe 1890, Emancypantki w "Kurierze Codziennym", wydanie książkowe 1894 i w końcu - powieść historyczna Faraon w "Tygodniku Ilustrowanym", wydanie książkowe 1897.