Jestem tutaj

Święto Narodowe Trzeciego Maja



229. rocznica uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja. Jej autorami był Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad, w trakcie których uchwalono Konstytucję. Wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych, sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej, która regulowała prawo i wprowadzała ład do zanarchizowanych rządów magnaterii. Okazja nadarzyła się 3 maja 1791 roku, kiedy to wielu przeciwników zmian nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził ustawę, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 r.).

Przetrwała czternaście miesięcy, prawa jakie wprowadzała do zdemoralizowanej przez przywileje Rzeczpospolitej, były nie do zaakceptowania przez warstwę magnacką, która w wyniku zmian straciła najwięcej. W dniu 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu zawiązała się konfederacja później nazwana targowicką. Należeli do niej Szczęsny Potocki,Ksawery Branicki i Seweryn Rzewuski. Na ich „prośbę” połączone siły targowiczan 20 tysięcy i armii rosyjskiej w liczbie 97 tysięcy wkroczyły do Polski. Król zdołał wystawić tylko 37 tysięczną armię składającą się z rekrutów. Mimo kilku wygrany bitew, kiedy wojska rosyjskie dotarły pod Warszawę, król zdecydował się na kapitulację i przyłączenie do targowiczan.

Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono do ostatniego rozbioru, kiedy zostało zakazane we wszystkich zaborach. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległość zostało wznowione w kwietniu 1919 roku. W czasie II wojny światowej dzień ten został zdelegalizowany przez hitlerowców i sowietów. 

W komunistycznej Polsce zastąpiono je obchodami Święta 1 Maja, i tak było do roku 1981 kiedy władze świętowały uchwalenie majowej konstytucji. Do roku 1989 w tym dniu często dochodziło w Polsce do protestów i demonstracji antyrządowych i antykomunistycznych. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy do uroczyście obchodzonych polskich świąt. Od 2007 roku ten dzień również świętuje się na Litwie. 




Źródło: wikipedia.pl/culture.pl/dzieje.pl


Komentarze