Święto Narodowe Trzeciego Maja
229. rocznica uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja. Jej autorami był Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad, w trakcie których uchwalono Konstytucję. Wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych, sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej, która regulowała prawo i wprowadzała ład do zanarchizowanych rządów magnaterii. Okazja nadarzyła się 3 maja 1791 roku, kiedy to wielu przeciwników zmian nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził ustawę, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 r.).
Przetrwała
czternaście miesięcy, prawa jakie wprowadzała do zdemoralizowanej
przez przywileje Rzeczpospolitej, były nie do zaakceptowania przez
warstwę magnacką, która w wyniku zmian straciła najwięcej. W dniu 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu
zawiązała się konfederacja później nazwana targowicką. Należeli
do niej Szczęsny
Potocki,Ksawery
Branicki i
Seweryn
Rzewuski.
Na ich „prośbę” połączone siły targowiczan 20 tysięcy i
armii rosyjskiej w liczbie 97 tysięcy wkroczyły do Polski. Król
zdołał wystawić tylko 37 tysięczną armię składającą się z
rekrutów. Mimo kilku wygrany bitew, kiedy wojska rosyjskie dotarły
pod Warszawę, król zdecydował się na kapitulację i przyłączenie
do targowiczan.
Święto
Konstytucji
3 Maja
obchodzono
do ostatniego rozbioru, kiedy zostało zakazane we wszystkich
zaborach. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległość zostało
wznowione w kwietniu 1919 roku. W czasie II wojny światowej dzień
ten został zdelegalizowany
przez hitlerowców i sowietów.
W komunistycznej Polsce zastąpiono je obchodami Święta 1 Maja, i tak było do roku 1981 kiedy władze świętowały uchwalenie majowej konstytucji. Do roku 1989 w
tym dniu często dochodziło w Polsce do protestów i demonstracji
antyrządowych i antykomunistycznych. Po zmianie ustroju, od kwietnia
1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy do uroczyście
obchodzonych polskich świąt.
Od 2007 roku ten dzień również świętuje się na Litwie.
Źródło: wikipedia.pl/culture.pl/dzieje.pl
Komentarze
Prześlij komentarz