174. rocznica urodzin Henryka Sienkiewicza
5 maja 1846 roku zmarł Henryk Sienkiewicz, pierwszy polski laureat Literackiej Nagrody Nobla, wybitny pisarz i dziennikarz, uznawany za jednego z najważniejszych polskich literatów, do którego odwoływali i nadal odwołują się kolejne generacje artystów. Co warto wiedzieć o autorze „Ogniem i mieczem”? Oto kilka informacji:
Dorobek
Sienkiewicz napisał 12 powieści i przeszło 20 nowel. Najważniejszymi z nich są m.in. „Quo Vadis”, trylogia „Ogniem i mieczem”, „Potop”, „Pan Wołodyjowski” oraz „Krzyżacy”. Większość jego dzieł bezpośrednio lub symbolicznie odnosi się do sytuacji politycznej na ziemiach polskich. Sienkiewicz urodził się pod zaborem rosyjskim i nie doczekał niepodległości Rzeczypospolitej.
Obieżyświat
Henryk Sienkiewicz, zanim całkowicie poświęcił się pisaniu powieści, był dziennikarzem. Dzięki temu miał szansę podróżować i odwiedzić wiele dalekich miejsc, co w XIX wieku nie było zjawiskiem powszechnym. Z ramienia „Gazety Polskiej” został korespondentem w Stanach Zjednoczonych. Następnie dużo czasu spędził we Włoszech, głównie w Rzymie i Wenecji. Część dzieł powstała pod wpływem podróży do innych krajów. Po wizycie w Stanach Zjednoczonych napisał nowelę „Sachem”, do napisania „Quo Vadis” zainspirował go pobyt we Włoszech, a „W pustyni i w puszczy” to efekt odwiedzin w Afryce.
Rekordowe ekranizacje
Dzieła Sienkiewicza były wielokrotnie ekranizowane zarówno w Polsce, jak i za granicą. Pierwsze trzy miejsca najchętniej oglądanych przez Polaków filmów w kinach zajmują właśnie adaptacje jego książek. Na pierwszym miejscu królują „Krzyżacy” w reżyserii Aleksandra Forda. Drugie miejsce należy do „W pustyni i w puszczy” Władysława Ślesickiego, a trzecie miejsce „Potop” Jerzego Hoffmana.
Sienkiewicz nie dla armii
Pradziadek Henryka Sienkiewicza walczył podczas konfederacji barskiej, jego dziadek był uczestnikiem powstania kościuszkowskiego, a ojciec odznaczył się udziałem w powstaniu listopadowym. Henryk nie poszedł w ślady przodków. Zasadniczo były dwa główne powody, dlaczego tak się stało. Po pierwsze Henryk nie nadawał się do wojska, był zbyt niski i chudy, a gdy jeszcze miał chęć zostania wojskowym, był za młody, by wstąpić do armii. Po drugie brat Sienkiewicza wstąpił do wojska, a rodzice bali się, że w przypadku wojny stracą dwójkę dzieci, dlatego odwiedli Henryka od marzenia o karierze wojskowej.
Słabość do Marii
Wszystkie najważniejsze w jego życiu kobiety miały na imię Maria. Wszystkie jego trzy żony nosiły właśnie takie imię. Były to kolejno: Maria Szetkiewiczówna, Maria Wołodkowiczówna i Maria Babska. Ponadto pierwsza kobieta, z którą zaręczył się Henryk, miała na imię − a jakże – Maria. Zmuszona została jednak przez swoją rodzinę do zerwania zaręczyn. W życiu Sienkiewicza była jeszcze jedna Maria – Radziejewska, z którą wymieniał miłosne listy. Jak wskazują jej pamiętniki, była bardzo zakochana w Henryku, i to on przerwał korespondencję.
Studia
W kwestii służby w wojsku Henryk postąpił zgodnie z wolą rodziców. Nie posłuchał ich jednak, jeśli chodzi o wybór studiów. Rodzice bardzo chcieli, żeby kształcił się w kierunku, który przyniesie mu pieniądze. Ich wolą było, żeby Henryk rozpoczął studia medyczne, ten wybrał jednak filologię. Podobno bardzo lubił wykłady, był aktywny i praktycznie nie opuszczał zajęć. Na uczelni poznał między innymi Aleksandra Głowackiego, znanego później pod pseudonimem Bolesław Prus. Po latach ci dwaj panowie zostali okrzyknięci najważniejszymi polskimi pisarzami pozytywistycznymi.
Nagroda Nobla
W 1905 roku został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Był pierwszym polskim pisarzem i drugim po Marii Skłodowskiej-Curie Polakiem, który otrzymał to najbardziej prestiżowe wyróżnienie. Nagroda miała równowartość 100 000 rubli, co stanowiło wówczas ogromny majątek. Powszechnie mówi się, że Nobla otrzymał za całokształt twórczości, jednak oficjalne uzasadnienie brzmi: „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”.
Sienkiewicz na banknotach
Henryk Sienkiewicz wielokrotnie był i nadal jest w Polsce honorowany. Jest patronem setek szkół i instytucji państwowych. Na początku lat 90., tuż po upadku PRL-u, ale jeszcze przed denominacją, która nastąpiła w 1995 roku, twarz Henryka Sienkiewicza zdobiła banknoty o nominale 500 000 zł.
Mecenat
Henryk Sienkiewicz był pisarzem, który dorobił się jeszcze za życia. Jego dzieła zostały tłumaczone na wiele języków i wydane za granicą, był laureatem wielu prestiżowych nagród, w tym wspomnianego Nobla. Ponadto posiadał grono wiernych czytelników, którzy wspierali go finansowo – coś na kształt dzisiejszego Patronite’a. Nie był jednak pazerny, założył specjalny fundusz, mający na celu wspieranie młodych twórców. Z jego stypendiów skorzystali między innymi Maria Konopnicka, Kazimierz Przerwa-Tetmajer czy Stanisław Wyspiański.
Dorobek
Sienkiewicz napisał 12 powieści i przeszło 20 nowel. Najważniejszymi z nich są m.in. „Quo Vadis”, trylogia „Ogniem i mieczem”, „Potop”, „Pan Wołodyjowski” oraz „Krzyżacy”. Większość jego dzieł bezpośrednio lub symbolicznie odnosi się do sytuacji politycznej na ziemiach polskich. Sienkiewicz urodził się pod zaborem rosyjskim i nie doczekał niepodległości Rzeczypospolitej.
Obieżyświat
Henryk Sienkiewicz, zanim całkowicie poświęcił się pisaniu powieści, był dziennikarzem. Dzięki temu miał szansę podróżować i odwiedzić wiele dalekich miejsc, co w XIX wieku nie było zjawiskiem powszechnym. Z ramienia „Gazety Polskiej” został korespondentem w Stanach Zjednoczonych. Następnie dużo czasu spędził we Włoszech, głównie w Rzymie i Wenecji. Część dzieł powstała pod wpływem podróży do innych krajów. Po wizycie w Stanach Zjednoczonych napisał nowelę „Sachem”, do napisania „Quo Vadis” zainspirował go pobyt we Włoszech, a „W pustyni i w puszczy” to efekt odwiedzin w Afryce.
Rekordowe ekranizacje
Dzieła Sienkiewicza były wielokrotnie ekranizowane zarówno w Polsce, jak i za granicą. Pierwsze trzy miejsca najchętniej oglądanych przez Polaków filmów w kinach zajmują właśnie adaptacje jego książek. Na pierwszym miejscu królują „Krzyżacy” w reżyserii Aleksandra Forda. Drugie miejsce należy do „W pustyni i w puszczy” Władysława Ślesickiego, a trzecie miejsce „Potop” Jerzego Hoffmana.
Sienkiewicz nie dla armii
Pradziadek Henryka Sienkiewicza walczył podczas konfederacji barskiej, jego dziadek był uczestnikiem powstania kościuszkowskiego, a ojciec odznaczył się udziałem w powstaniu listopadowym. Henryk nie poszedł w ślady przodków. Zasadniczo były dwa główne powody, dlaczego tak się stało. Po pierwsze Henryk nie nadawał się do wojska, był zbyt niski i chudy, a gdy jeszcze miał chęć zostania wojskowym, był za młody, by wstąpić do armii. Po drugie brat Sienkiewicza wstąpił do wojska, a rodzice bali się, że w przypadku wojny stracą dwójkę dzieci, dlatego odwiedli Henryka od marzenia o karierze wojskowej.
Słabość do Marii
Wszystkie najważniejsze w jego życiu kobiety miały na imię Maria. Wszystkie jego trzy żony nosiły właśnie takie imię. Były to kolejno: Maria Szetkiewiczówna, Maria Wołodkowiczówna i Maria Babska. Ponadto pierwsza kobieta, z którą zaręczył się Henryk, miała na imię − a jakże – Maria. Zmuszona została jednak przez swoją rodzinę do zerwania zaręczyn. W życiu Sienkiewicza była jeszcze jedna Maria – Radziejewska, z którą wymieniał miłosne listy. Jak wskazują jej pamiętniki, była bardzo zakochana w Henryku, i to on przerwał korespondencję.
Studia
W kwestii służby w wojsku Henryk postąpił zgodnie z wolą rodziców. Nie posłuchał ich jednak, jeśli chodzi o wybór studiów. Rodzice bardzo chcieli, żeby kształcił się w kierunku, który przyniesie mu pieniądze. Ich wolą było, żeby Henryk rozpoczął studia medyczne, ten wybrał jednak filologię. Podobno bardzo lubił wykłady, był aktywny i praktycznie nie opuszczał zajęć. Na uczelni poznał między innymi Aleksandra Głowackiego, znanego później pod pseudonimem Bolesław Prus. Po latach ci dwaj panowie zostali okrzyknięci najważniejszymi polskimi pisarzami pozytywistycznymi.
Nagroda Nobla
W 1905 roku został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Był pierwszym polskim pisarzem i drugim po Marii Skłodowskiej-Curie Polakiem, który otrzymał to najbardziej prestiżowe wyróżnienie. Nagroda miała równowartość 100 000 rubli, co stanowiło wówczas ogromny majątek. Powszechnie mówi się, że Nobla otrzymał za całokształt twórczości, jednak oficjalne uzasadnienie brzmi: „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”.
Sienkiewicz na banknotach
Henryk Sienkiewicz wielokrotnie był i nadal jest w Polsce honorowany. Jest patronem setek szkół i instytucji państwowych. Na początku lat 90., tuż po upadku PRL-u, ale jeszcze przed denominacją, która nastąpiła w 1995 roku, twarz Henryka Sienkiewicza zdobiła banknoty o nominale 500 000 zł.
Mecenat
Henryk Sienkiewicz był pisarzem, który dorobił się jeszcze za życia. Jego dzieła zostały tłumaczone na wiele języków i wydane za granicą, był laureatem wielu prestiżowych nagród, w tym wspomnianego Nobla. Ponadto posiadał grono wiernych czytelników, którzy wspierali go finansowo – coś na kształt dzisiejszego Patronite’a. Nie był jednak pazerny, założył specjalny fundusz, mający na celu wspieranie młodych twórców. Z jego stypendiów skorzystali między innymi Maria Konopnicka, Kazimierz Przerwa-Tetmajer czy Stanisław Wyspiański.
Źródło zdjęcia:culture.pl
Komentarze
Prześlij komentarz