Hiszpański poeta i dramaturg, był także malarzem, pianistą i kompozytorem. Sztandarowy przedstawiciel Pokolenia 27 grupy poetyckiej powstałej na hiszpańskiej scenie literackiej między rokiem 1923 a 1927. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli hiszpańskiej literatury XX wieku. Federico del Sagrado Corazón de Jesús García Lorca urodził się 5 czerwca 1898 roku w pobliżu Granady. Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej i był najstarszym z pięciorga rodzeństwa. Chorowitość Federica i śmierć młodszego brata zaowocowały nadopiekuńczością rodziców. Choć od wczesnego dzieciństwa Lorca przejawiał uzdolnienia artystyczne, rodzice wymusili na nim studiowanie prawa które, delikatnie mówiąc, szło mu średnio. Lorca zaczął studia na Uniwersytecie w Granadzie w 1915 roku, by po czterech latach przenieść się do Madrytu i aż do 1928 roku prowadzić życie studenta utrzymywanego przez rodziców. Od samego początku poetycka i dramatyczna twórczość Lorki rozwijają się równolegle.

W tym okresie napisał swój pierwszy tom opowiadań Impresje i pejzaże (1918). W 1920 roku wystawił swoją sztukę El maleficio de la mariposa. Nie spotkała się ona z życzliwym przyjęciem, odbyły się tylko cztery przedstawienia po których została zdjęta z afiszy. Sprawiło to, że Lorca twierdził później, iż wystawiona w roku 1927 Mariana Pineda, opisująca życie i śmierć rewolucjonistki Mariany Pinedy, była jego pierwszym utworem dramatycznym. W Madrycie spotkał i zaprzyjaźnił się m.in. z Salvadorem Dalí i Luisem Buñuelem. To pozornie beztroskie życie kończy się w 1929 roku. Artysta przechodzi głęboki kryzys, na tyle silny, że ojciec zgadza się wreszcie sfinansować jego podróż za ocean. Na depresję czy wręcz załamanie złożyło się zapewne wiele czynników, jednym z nich mogła być niespełniona miłość do Salvadora Dali. W latach 1929-1930 przebywał w USA, przede wszystkim w Nowym Jorku. Z tego czasu pochodzi tomik wierszy Poeta en Nueva York oraz sztuki Así que pasen cinco años i El público. 

Kiedy wrócił do Hiszpanii proklamowano drugą republikę. Zajął się wtedy reżyserią teatralną, aktorstwem i napisał swoje najważniejsze sztuki. W latach 1931-1936 powstały: Krwawe gody i Dom Bernardy Alba oraz wiersze, m.in. ze zbiorów Sześć poematów galicyjskich i Sonety ciemnej miłości. Niedługo później w Hiszpanii wybuchła wojna domowa. Toczyła się w latach 1936 –1939 między rządem Republiki Hiszpańskiej, wyłonionym przez koalicję Frontu Ludowego i wspierającymi go siłami, a prawicową opozycją. Federico García Lorca w latach 30. XX wieku cieszył się w Hiszpanii i krajach kultury latynoamerykańskiej dużą popularnością. Uważany był za człowieka lewicy, atakował tradycyjną strukturę społeczną, wstąpił nawet do Organizacji Przyjaciół Związku Radzieckiego. Przed odwetem falangistów nie uchroniły go ani sława, ani intymna przyjaźń z jednym z szefów Falangi. 16 sierpnia wywleczono go z domu przyjaciela Luisa Rosalesa, który udzielił mu schronienia, został rozstrzelany prawdopodobnie o świcie 19 sierpnia 1936 roku. Jego ciało pochowano w masowym grobie pod Granadą.

Źródło: polskieradio.pl/wikipedia.org/dialog-pismo.pl
Źródło zdjęć: klimbim2014.files.wordpress.com/ciceronegranada.com

#NIE BAJKA O PORWANIU

Roman Bratny, a właściwie Roman Mularczyk, urodził się 5 sierpnia 1921 roku w Krakowie. Był polskim pisarzem, poetą, a także scenarzystą filmowym oraz twórcą tekstów publicystycznych. Podczas okupacji wraz z matką i młodszym bratem, Andrzejem, późniejszym scenarzystą filmowym zamieszkali w podwarszawskim Konstancinie. Ojciec pisarza brał udział w kampanii wrześniowej, był dowódcą 2. Pułku Strzelców Konnych, w okresie okupacji pełnił funkcję szefa podokręgu kieleckiego AK. W 1942 roku Bratny ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty Armii Krajowej, następnie związał się z Organizacją Wojskową – Zbrojnym Pogotowiem Narodu „Miecz i Pług”. W latach 1943–1944 współpracował z pismem „Kuźnia”, a od 1944 roku był jednym z założycieli i redaktorem pisma literackiego „Dźwigary”. Był żołnierzem Armii Krajowej, brał czynny udział w powstaniu warszawskim, a także został więźniem obozu jenieckiego. Po wyzwoleniu z niewoli przez pewien czas służył w Polskich Siłach Zbrojnych na terenie Francji. Po wojnie studiował w Akademii Nauk Politycznych w Warszawie i był redaktorem "Pokolenia" oraz "Nowej Kultury". Roman Bratny pełnił również funkcję zastępcy redaktora naczelnego "Kultury". W późniejszych latach sprawdzał się także jako kierownik literacki Teatru Powszechnego w Warszawie. 

W 1949 roku wstąpił do PZPR i zaangażował się po stronie rządu komunistycznego. Jak sam stwierdził, przekonał się do panującego systemu ostatecznie w roku 1956. Od tamtej pory bywał na salonach rządowych, wpływał na politykę kulturalną, gromił opozycję. Z czasem jego ataki na opozycyjnych artystów stały się coraz bardziej agresywne, pisarz nie uznawał żadnych świętości ani autorytetów. Środowisko artystyczne skazało go na zapomnienie, przestano o nim pisać i komentować jego twórczość. Literacko debiutował w 1944 roku tomikiem poezji Pogarda. W 1957 roku ukazała się jego najsłynniejsza powieść Kolumbowie. Rocznik 20, która dała nazwę całemu pokoleniu Polaków urodzonych około roku 1920. W książce zostały przedstawione losy młodych Polaków działających w Armii Krajowej, którzy bez wahania przystępowali do powstania warszawskiego. Autor ukazał ich rozterki związane z podejmowaniem trudnych decyzji, na jakie często nie byli gotowi. Na podstawie powieści został stworzony w 1970 roku popularny serial telewizyjny w reżyserii Janusza Morgensterna. Bratny jest autorem wielu powieści i zbiorów opowiadań, m.in. Szczęśliwie torturowani, Śniegi, Nauka chodzenia, Trzech w linii prostej, Lot ku ziemi, Rok w trumnie i  Wśród nocnej ciszy. 

Ostatnia jego książka to Anioł w butach z ostrogami – autobiograficzna opowieść, pokazująca losy rodziny na tle zmieniającego się w oszałamiającym tempie, coraz bardziej nieprzewidywalnego i groźnego świata. Książka to "subiektywny powieściowy skrót epoki – całego wieku – od wspominanej legionowej młodości ojca, po późniejsze wyroki historii wydane na "strasznych ojców" sanacji, potem okupacji i powstania, wreszcie –autokrytycznie – komunizmu...". Za swoje zasługi dla kultury otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz inne wysokie odznaczenia państwowe. Pod koniec życia Bratny wycofał się z aktywności publicznej i osiadł na Mazurach. Pisarz zmarł w wieku 96 lat 5 listopada 2017 roku.

Źródło: onet.pl/lubimyczytac.pl/wikipedia.org/zyciorysy.pl
Żródło zdjęć: kultura.dziennik.pl/polityka.pl