Był pośród jemu współczesnych niezwykle utalentowanym pochlebcą, który w swych pochwałach odnajdywał zawsze złoty balans. Literatura stała się dla niego środkiem łagodzącym zaistniałą sytuacją polityczną. 286. rocznica urodzin Ignacego Krasickiego, autora Bajek, które należy czytać alegorycznie

 

Ignacy Krasicki urodził się 3 lutego 1735 r. w Dubiecku nad Sanem, w zubożałej rodzinie magnackiej, kasztelana chełmińskiego Jan Bożego Krasickiego i Anny z domu Strzechowskiej, posiadającej tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Nazwisko  pochodzi od dóbr Krasice koło Przemyśla. Ignacy był najstarszym synem Jana Bożego. Miał dwie starsze siostry i czterech braci. Starannie wykształcony, wraz z dwoma braćmi obrał stan duchowny za sprawą rodziców. Pisał później o wybranej drodze życia: „Szedłem dla grosza i dla chwały Bożej”. Uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie oraz seminarium misjonarzy w Warszawie. W 1759 roku przyjął święcenia kapłańskie i jeszcze w tym samym roku udał się na studia do Rzymu. Po powrocie został sekretarzem prymasa Władysława Aleksandra Łubieńskiego, a w 1765 roku kapelanem królewskim Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz biskupem warmińskim. W 1795 roku został arcybiskupem gnieźnieńskim.

Był współzałożycielem i felietonistą „Monitora”, najważniejszego czasopisma epoki oświecenia, później był również wydawcą czasopisma „Co tydzień”. Jako pisarz zadebiutował w latach siedemdziesiątych XVIII wieku strofą Hymn do miłości Ojczyzny, którą wygłosił osobiście podczas jednego z obiadów czwartkowych u króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, których był częstym bywalcem, a czasem i organizatorem. Hymn do miłości Ojczyzny pojawił się później w opublikowanym w 1775 roku poemacie heroikomicznym Myszeida. Następnie ukazała się powieść Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, która uznawana jest za pierwszą nowożytną powieść polską. Kolejnymi były między innymi utwory Pan Podstoli, oraz Historia. Najbardziej znany jest poemat heroikomiczny Monachomachia, będący drwiną z głupoty i nieróbstwa zakonów żebrzących. Publikacja ta wywołała lekki skandal obyczajowy. 

Ważnym punktem w dorobku literackim Krasickiego jest także poemat historyczny Wojna chocimska. Pisarz jest również znany z bajek, które w jego wykonaniu są przykładem mistrzostwa formy bajki epigramatycznej. Wśród nich znajdują się takie utwory jak Jagnię i wilcy, Kulawy i ślepy, Ptaszki w klatce oraz Kruk i lis. Najczęściej podpisywał się jako XBW. Były to inicjały jego tytułu: Książę Biskup Warmiński. Krasicki był autorem utworów scenicznych, jak Solenizant, Mędrzec oraz Krosienka, a także satyr, wierszy i listów. Jest czołowym reprezentantem polskiego oświecenia i najwybitniejszym przedstawicielem klasycyzmu stanisławowskiego. Swoim bystrym i czujnym okiem obserwował społeczeństwo, którego przywary starał się piętnować, często przy pomocy ironii, drwiny i żartu. W Lidzbarku, gdzie powstała większość jego utworów, Krasicki gromadził wokół siebie uczonych, artystów i malarzy. Dzięki jego staraniom lidzbarski zamek stał się ośrodkiem nauki, kultury i sztuki promieniującym daleko poza granice kraju. 

Organizował teatr i wieczory literackie, zbudował oranżerię, a jego ogrody były znane w całej Polsce. Z sentymentu do rodzinnych stron, nazwał je Krasiczynem i Dubieckiem. We wnętrzach zamku  zgromadził bogaty księgozbiór. Jego pasją było również kolekcjonerstwo. Zebrał wiele rzeźb i około 40 tys. sztychów. Na zamku urządził galerię obrazów, w której można było oglądać dzieła sztuki mistrzów włoskich, francuskich, flamandzkich. Ważniejsze dzieła Krasickiego zyskały europejską sławę. Zostały przetłumaczone na wiele języków europejskich. Poeta zmarł 14 marca 1801 roku w Berlinie. Pochowany został w tamtejszej katedrze pw. Świętej Jadwigi Śląskiej, którą w 1774 r. osobiście konsekrował. W 1829 r. został przeniesiony do Katedry Gnieźnieńskiej. Jeszcze za życia, król wyraził swoje uznanie dla Krasickiego wręczając mu w 1767 r. Order Świętego Stanisława, a w 1774 odznaczając go Orderem Orła Białego. W 1780 r. Krasicki otrzymał medal honorowy z dewizą „Dignum laude virum Musa vetat Mori”, zaczerpniętą z Horacego.

Źródła: leksykonkultury.ceik.eu /culture.pl/lubimyczytać.pl

Źródła zdjęć: wikipedia.pl/sofijon.pl/lidzbarkwarminski.wm.pl/ raportcsr.pl