Jestem tutaj

Zaczynał jako prozaik, uprawiał felietonistykę, pisywał scenariusze filmowe. I choć osiągał sukcesy, prawdziwą sławę i międzynarodowe laury zdobył jako dramaturg – 3. rocznica śmierci Janusza Głowackiego


Janusz Głowacki urodził się 13 września 1938 roku w Poznaniu. Był synem pisarza Jerzego Głowackiego i redaktorki literackiej Heleny Rudzkiej-Głowackiej. Studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim, ale przeniósł się na wydział aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Ostatecznie wrócił na UW i w 1961 r. ukończył filologię polską. Zaczynał jako prozaik, przez wiele lat uprawiał felietonistykę, pisywał scenariusze filmowe. Choć w każdej z tych dyscyplin osiągnął sukcesy, prawdziwą sławę i międzynarodowe laury zdobył jako dramaturg. Swój pierwszy tekst Na plaży opublikował w 1960 r. w „Almanachu Młodych”. W 1964 roku rozpoczął współpracę z tygodnikiem "Kultura", gdzie zwrócił na siebie uwagę jako autor błyskotliwych opowiadań i felietonów.  Szereg jego artykułów i esejów ukazało się w New York Timesie. Był wykładowcą na Columbia University, Bennington College. 


Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych zaczął pisać również scenariusze filmowe. W tym okresie powstał film Andrzeja Wajdy Polowanie na muchy (1969) oparty na scenariuszu Głowackiego. Jednak największym sukcesem okazał się Rejs (1970) współautorstwa i w reżyserii Marka Piwowskiego, uważany za jedną z najlepszych polskich komedii. Ponadto napisał scenariusze do filmów: Trzeba zabić tę miłość (1972) Janusza Morgensterna, Choinka strachu (1982) Tomasza Lengrena, Wałęsa. Człowiek z nadziei (2013) Andrzeja Wajdy. Wspólnie z Pawłem Pawlikowskim był scenarzystą Zimnej Wojny (2018), który zdobył w Cannes nagrodę dla najlepszego reżysera, którą Pawlikowski dedykował pośmiertnie Januszowi Głowackiemu.


W grudniu 1981 roku, na kilka dni przed wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego, wyjechał do Londynu na premierę swojej sztuki Kopciuch. Przedstawienie uznano za najlepszą produkcję roku. Jak wielu innych polskich twórców po wprowadzeniu stanu wojennego, zdecydował się pozostać za granicą. Osiadł w Stanach Zjednoczonych, gdzie skoncentrował się na twórczości dramatopisarskiej. Utworem, który zwrócił uwagę amerykańskich środowisk teatralnych była sztuka Polowanie na karaluchy (1986). Największym sukcesem stała się Antygona w Nowym Jorku (1992) z dużym powodzeniem grany w USA i Europie. Wydał kilka tomów opowiadań, między innymi Polowanie na muchy, Raport Piłata, Coraz trudniej kochać. Dwa tomy felietonów: W nocy gorzej widać, Powrót Hrabiego Monte Christo i powieści: Ostatni cieć i Moc truchleje. Ostatnia z pozycji została zatrzymana przez cenzurę, ukazując się najpierw w wydawnictwie podziemnym, następnie w innych krajach m.in Francji, Anglii, Grecji. Jego twórczość była tłumaczona na wiele języków.


Był laureatem prestiżowych amerykańskich nagród literackich. W 2005 otrzymał Nagrodę Ministra Kultury w dziedzinie literatury, a w 2011 r. został laureatem Nagrody Literackiej miasta stołecznego Warszawy. W 2014 r. z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego odebrał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy twórczej i działalności artystycznej, za osiągnięcia w promowaniu polskiej kultury. Został bohaterem książki "Dżanus. Dramatyczne przypadki Janusza Głowackiego" (2016), autorstwa Elżbiety Baniewicz. W 2018 roku w Łodzi odsłonięto mural, będący uhonorowaniem pisarza. Przedstawia on portret artysty oraz podpis: „I jak tu żyć bez Głowy?”. Na uroczystym odsłonięciu muralu pojawili się dwaj jego przyjaciele: Andrzej Pągowski, który jest jednocześnie autorem dzieła i Stanisław Tym.


Był żonaty z dziennikarką i reżyserką Ewą Zadrzyńską, z którą ma córkę Zuzannę Głowacką, felietonistkę, byłą publicystkę dziennika „The New York Times”. Drugą i ostatnią żoną była ukraińska aktorka i pieśniarka Olena Leonenko.

Pisarz zmarł 19 sierpnia 2017 roku w wieku 79 lat podczas wakacji w Egipcie. Spoczął w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie.

Źródła: instytutksiazki.pl/archive.is/encyklopediateatru.pl/wikipedia.org
Źródło zdjęcia: wikipedia.pl/ polityka.pl/wiez.com.pl/plotek.pl

Komentarze