Choć proponowano mu uwolnienie i możliwość ratunku, nie opuścił swoich podopiecznych, składając ofiarę z własnego życia. 78. rocznica śmierci Janusza Korczaka

Henryk Goldszmit, powszechnie znany jako Janusz Korczak urodził się 22 lipca 1878 roku w Warszawie. Pochodził z zamożnej rodziny żydowskiej, poczuwając się do podwójnej identyfikacji narodowej. Jego ojciec Józef był znanym  adwokatem, a jego matka Cecylia prowadziła stancję dla uczniów. Uczęszczał do Gimnazjum Praskiego, w którym nauka odbywała się w języku rosyjskim. Nie lubił zbytnio szkoły, uczył się przeciętnie. Interesował się natomiast literaturą, której poświęcał cały czas wolny. Jego dorastanie i dojrzewanie przebiegało w trudnych warunkach materialnych ze względu na wczesną śmierć ojca w 1896 roku. Ta sytuacja zmusiła go do udzielania korepetycji, aby finansowo wspomóc rodzinę - matkę i siostrę Annę.

W roku 1896 opublikował w tygodniku satyrycznym humoreskę dotyczącą wychowania dzieci Węzeł gordyjski. Z pismem tym współpracował do 1904 r. ogłaszając w nim ok. 250 tekstów. W ten sposób zapoczątkował swoją twórczość publicystyczną. W 1898 r. zdał maturę i zapisał się na Wydział Lekarski Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W tym okresie powstała jego pierwsza powieść Dzieci ulicy, opublikowana w 1901 r. Po studiach pogłębiał wiedzę w klinikach w Berlinie i Paryżu. W marcu 1905 r. otrzymał dyplom lekarza i podjął pracę w żydowskim Szpitalu dla Dzieci w Warszawie.

W 1912 przyczynił się do otwarcia Domu Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie, którego dyrektorem pozostał do śmierci. Od 1919 współpracował z Maryną Falską przy organizowaniu zakładu wychowawczego Nasz Dom dla dzieci polskich. Prowadził wykłady w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej i Wolnej Wszechnicy Polskiej. W 1926 założył pierwsze i jedyne w swoim rodzaju czasopismo dla dzieci Mały Przegląd, redagowane wraz z dziećmi. Był również stałym współpracownikiem wielu innych pism, m.in.: W Słońcu, Szkoła Specjalna. Został autorem popularnych pogadanek radiowych (ps. Stary Doktor, Pan Doktor).

Korczak był prekursorem walki o prawa dziecka. Zwracał szczególną uwagę na nierównoprawną pozycję dzieci w społeczeństwie, ich zależność od dorosłych. Swe poglądy pedagogiczne zawarł przede wszystkim w Jak kochać dziecko (1920) i Prawo dziecka do szacunku (1929), a także w wielu innych pracach. Do najbardziej znanych utworów należą adresowane do dzieci powieści o Królu Maciusiu. Poza tym jest autorem Bankructwa małego Dżaka, Kajtuś czarodziej, Mośki, Joski i Srule, Koszałki - opałki

W 1942 roku rozpoczęła się likwidacja warszawskiego getta, na terenie której znajdowała się placówka opiekuńcza Janusza Korczaka. 7 sierpnia, mimo szansy opuszczenia getta, pozostał ze swymi podopiecznymi i wraz z nimi został wywieziony do obozu zagłady w Treblince, gdzie zginął. Na czele pochodu 200 podopiecznych szedł na śmierć,  trzymając do ostatniej chwili dzieci za ręce. Był to widok tragiczny. Scenę obserwowały tłumy, w tym polska bohaterka wojenna - Irena Sendlerowa.

Istnieje wiele pomników, organizacji poświęconych dokumentacji jego życia i myśli pedagogicznej. Uchwałą Sejmu RP rok 2012 został ustanowiony jego imieniem. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1947) oraz Orderem Orła Białego (2018).

Źródła: encyklopedia.pwn.pl/wikipedia.org/culture.pl
Źródło zdjęcia: wrotapodlasia.pl/pinterest/słowopolskie.orgempic.com/culture.pl/muzeumtreblinka.eu